Shiitake-paddenstoelen zijn niet alleen heerlijk, maar ook boordevol voedingsstoffen en gezondheidsvoordelen. Het kweken van deze paddenstoelen kan een lonende ervaring zijn, vooral als je weet hoe je het substraat goed moet voorbereiden. In deze blogpost nemen we je stap voor stap mee door het proces van substraatvoorbereiding voor Shiitake-paddenstoelen, zodat je thuis met succes kunt kweken.
Wat is een Substraat?
Het substraat is het materiaal waarop de Shiitake-paddenstoelen groeien. Voor Shiitake-paddenstoelen is het substraat meestal gebaseerd op hout, omdat deze paddenstoelen van nature groeien op afbrekend hout. Het substraat biedt de voedingsstoffen die nodig zijn voor de groei van het mycelium, het netwerk van schimmeldraden dat uiteindelijk de paddenstoelen produceert.
Materialen die je Nodig Hebt
Voor het kweken van Shiitake-paddenstoelen heb je de volgende materialen nodig:
- Hardhout: Eik, beuk, kastanje of walnoot zijn ideaal. Het hout moet vers gekapt zijn en de schors intact houden om natuurlijke vochtigheid en bescherming te behouden.
- Houtpellets: Voor degenen zonder tuin of die een snellere oogst willen, kunnen Shiitake-paddenstoelen ook op houtpellets worden gekweekt.
- Zaagsel: Hardhoutzaagsel of een mengsel van zaagsel en stro kan ook worden gebruikt.
- Shiitake-mycelium: Dit is de schimmelcultuur die je in het substraat introduceert.
Voorbereiding van het Substraat
Pellet Methode
- Pasteurisatie: Pellets moeten worden gepasteuriseerd met kokend water om andere schimmels en verontreinigingen te doden. Dit proces zorgt ervoor dat het substraat schoon is en klaar voor inoculatie.
- Inoculatie: Na pasteurisatie wordt Shiitake-mycelium toegevoegd aan de pellets. Meng het mycelium grondig door de afgekoelde pellets.
- Incubatie: Het mengsel wordt 17 dagen bij een temperatuur van 18 tot 22°C gehouden totdat het mycelium het substraat volledig heeft gekoloniseerd.
- Overgang naar Vruchtomstandigheden: Zodra het substraat is gekoloniseerd, wordt het naar een koelere, goed verlichte ruimte buiten verplaatst. De eerste paddenstoelen verschijnen meestal binnen 1 tot 2 weken.
Hout Methode
- Selectie van Hout: Kies hardhout zoals eik of beuk. Het hout moet vers zijn en van gezonde bomen komen om ziekten of plagen te vermijden.
- Voorbereiding: Boor gaten in het hout en ent met Shiitake-deuvelbroed. Dit zijn kleine pluggen van hout die zijn geïnfecteerd met Shiitake-mycelium.
- Vochtbeheer: Houd het hout vochtig, vooral tijdens droge periodes. Dit kan worden gedaan door het hout regelmatig te besproeien of in een vochtige omgeving te bewaren.
Sterilisatie en Pasteurisatie
Sterilisatie en pasteurisatie zijn cruciale stappen om ervoor te zorgen dat het substraat vrij is van ongewenste micro-organismen die kunnen concurreren met het Shiitake-mycelium.
Warmte Pasteurisatie
- Methode: Week het substraat in water van 75°C gedurende 1 uur of gebruik stoom. Dit doodt de meeste ongewenste micro-organismen zonder het substraat te beschadigen.
Koud Water en Kalkbad
- Methode: Week het substraat 12 uur in een koud waterbad met gebluste kalk. Dit verhoogt de pH en creëert een ongunstige omgeving voor concurrenten.
Inoculatie
Inoculatie is het proces waarbij het Shiitake-mycelium aan het substraat wordt toegevoegd.
- Steriele Omgeving: Werk in een steriele omgeving om besmetting te minimaliseren.
- Meng het Broed: Voeg Shiitake-broed toe aan het afgekoelde substraat en meng grondig.
- Verzegeling en Kolonisatie: Verzegel de container met een deksel of bind de substraatzak stevig vast. Maak kleine luchtgaten (max. 1 cm) rond de container. Plaats de container in een donkere, koele ruimte om het mycelium het substraat te laten koloniseren.
Kolonisatie en Vruchting
Monitoring
Controleer na ongeveer 10 dagen op witte myceliumgroei rond de luchtgaten. Dit is een teken dat het mycelium het substraat begint te koloniseren.
Vruchtomgeving
Kies een locatie met hoge luchtvochtigheid en goede luchtcirculatie, zoals een badkamer of keuken. Mist het substraat lichtjes twee keer per dag en zorg voor goede ventilatie.
Oogsten
Oogst de paddenstoelen wanneer ze de gewenste grootte hebben bereikt door ze voorzichtig van het substraat te draaien of te snijden. Dit voorkomt beschadiging van het substraat, waardoor je meerdere oogsten kunt krijgen.
Veelgestelde Vragen
Hoe kweek je shiitake?
Shiitake-paddenstoelen worden gekweekt door het inoculeren van een geschikt substraat (zoals hardhout of houtpellets) met Shiitake-mycelium, gevolgd door een periode van incubatie en kolonisatie, en uiteindelijk het creëren van de juiste omstandigheden voor vruchtvorming.
Heeft mycelium zuurstof nodig?
Ja, mycelium heeft zuurstof nodig om te groeien. Zorg voor voldoende ventilatie tijdens de incubatieperiode om de groei van het mycelium te bevorderen.
Hoe maak je mycelium?
Mycelium kan worden gemaakt door een klein stukje paddenstoelweefsel op een steriel voedingsmedium te plaatsen en het te laten groeien. Dit proces vereist echter een steriele omgeving en gespecialiseerde apparatuur, dus het is vaak gemakkelijker om kant-en-klaar mycelium te kopen.
Hoe gezond is shiitake?
Shiitake-paddenstoelen zijn zeer gezond en bevatten veel voedingsstoffen, waaronder B-vitamines, vitamine D, en mineralen zoals zink en selenium. Ze staan ook bekend om hun immuunversterkende eigenschappen en kunnen helpen bij het verlagen van cholesterol.
Door deze gedetailleerde stappen te volgen, kun je effectief het substraat voorbereiden en Shiitake-paddenstoelen kweken, zowel met traditionele hardhouten stammen als met alternatieve pelletmethoden. Veel succes met je Shiitake-kweekavontuur!